معاون فنی شرکت ملی پست با بیان اینکه نمی‌توانیم بگوییم وضعیت و حال صنعت پست در کشورمان خوب است. چراکه این صنعت متاثر از شرایط اقتصادی است. او گفت: موضوع توسعه هوش‌ مصنوعی و فناوری‌های تحول‌آفرین به‌عنوان یکی از ابزارهای کارآمد برای توسعه و بهره‌وری مورد توجه است. از این جهت نفوذ این فناوری‌ها در حوزه خدمات پستی محسوس است.

سرویس اخبار ارتباطات -. محمد احمدی- معاون فنی شرکت ملی پست- در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: ماهیت نمایشگاه بین‌المللی پست، تجارت الکترونیک، لجستیک هوشمند و صنایع وابسته تعریف عمومی و کارکرد مشخص دارد. طبیعتا انتظارات و اهداف برگزاری این نمایشگاه حتما همه انتظاراتی که در نمایشگاه‌های مشابه وجود دارد را پوییش خواهد داد. پست یک شبکه‌ی ارتباط فیزیکی است. مجموعه‌ی از خدمات را در سطح نیاز و خواسته جامعه برای دارد که عمومیت و شمولیت برای عموم جامعه دارد و به مدل‌های مختلف کسب و کار خدمت می‌دهد. بنابراین وقتی از صنعت پست سخن گفته می‌شود از یک مجموعه اکوسیستم شبکه ارتباطی سخن گفته می‌شود. صنعتی که فعالیت‌های زیادی را شامل می‌شود. بنابراین علیرغم فعالیت‌های مختلف در لایه‌های متعدد حوزه پست، هنوز به یک تعریف شفاف و واضح که بتواند صنعت پست را پوشش دهد، صورت نگرفته است.

وی افزود: از این جهت هدف نمایشگاه پست این است که بتواند قواره، اندازه و حدود و ثغور صنعت پست را قدم به قدم شکل دهد.  فعالان این صنعت را در کنار هم قرار دهد.  از بازیگران اصلی آن که نقش آفرینی دارند، دعوت داشته باشد که کم کم در کنار یکدیگر بتوانیم به آن چارچوب کلانی که بتواند تعریف صنعت پست را شامل شود برسیم.

معاون فنی شرکت ملی پست به تشریح ویژگی‌های خدمات پستی پرداخت. او عنوان کرد: در عمل اگر چند مشخصه ویژه برای خدمات پستی تعریف کنیم که بتواند حد و مرز این خدمات را با خدمات حمل و نقل دیگری که در گروه‌بندی پست قرار نمی‌گیرد را تعریف کند، باید به این نکات توجه داشت. به صورت مشخص خدمات پستی چارچوب تعریف شده‌ای را در تعریف خدمات فیزیکی مبتنی بر خدمات مورد نیاز مردم دارد که در قانون و اساس‌نامه شرکت پست به آن اشاره شده است. هرآن‌چه از طرف ارسال کننده به یک یا چندین گیرنده مختلف به‌صورت فیزیکی ارسال شده باشد؛ بنابراین ویژگی مشخص شدن فرستنده و گیرنده که می‌تواند حدود پست را از حوزه باربری‌ها را مشخص کند را باید به‌عنوان ویژگی اصلی دید.

احمدی در پاسخ به اینکه اوضاع پست در حال حاضر چگونه است، تصریح کرد: یک روند تاریخی در حوزه صنعت پست همیشه وجود داشته است. تقریبا در تمام کشورهای دنیا نیز مشابهت دارد؛ کسب‌وکارهای پستی به‌جهت وابستگی سطح بالای آن‌ها به نوع عملکرد نیروی انسانی و ابزارها و امکانات فیزیکی که خودشان متاثر از عوامل بیرونی دیگری مثل شرایط جغرافیایی، وضعیت جوی و آب و هوایی، زیرساخت‌های کلان کشورهای و ارتباطات بین‌المللی خطوط زمینی و هوایی، قوانین و مقررات نهادی تاثیرگذار مثل گمرک و موسسات تاثیرگذار داخلی همیشه حاشیه‌سودی بالایی برای موجب نشده است.

او کارکرد صنعت پست در جابه‌جایی و در جهت رساندن یک مرسوله به مصرف کننده نهایی را پایین آوردن هزینه‌ها دانست. وی گفت: چیزی که مشخصاً در زنجیره تولید یک کالا به‌عنوان آخرین مرحله که تحت‌عنوان کانال و بستر فروش تلقی می‌شود در حوزه خدمات پستی این ویژگی را قائل است. شما به‌دنبال بهینه‌سازی حداکثری شبکه‌های حمل و نقل فیزیکی و توزیع باشید تا متاثر از آن بتوان هزینه‌های مورد نظر را برای مصرف‌کننده پایین آورد.  به‌صورت کلی خرده‌فروشی‌ها این ماهیت را دارند . از این جهت به‌صورت تاریخی هیچ وقت صنعت پست به‌لحاظ اقتصادی یک صنعت پیشرو و با توان اقتصادی بالایی نبوده است که اصلا رسالت آن نیز چنین نبوده است.

 وی ادامه داد: به همین دلیل است که در اکثر کشورهای دنیا حمایت دولت‌ها از سطحی از خدمات پستی که به‌عنوان بخشی از خدمات رفاه اجتماعی قابل تعریف است وجود داشته است. در این زمینه توسعه‌یافته‌ترین کشورهای دنیا نیز هنوز علیرغم اینکه مدل اقتصاد خصوصی و الگوهای اقتصاد بازار آزاد است اما شبکه‌های پستی را حمایت می‌کنند. چراکه استقرار شبکه پایدار ارتباطات فیزیکی بخشی از وظیفه‌ دولت محسوب می‌شود.  آثار بلند مدتی در حوزه اقتصاد، محیط زیست و مهاجرت به شهرها را خواهد داشت.

معاون فنی شرکت ملی پست وضعیت کنونی پست در کشورمان را متاثر از شرایط اقتصادی دانست و خاطرنشان کرد: وضعیت ما در صنعت پست این چالش‌های اقتصادی را به‌همراه دارد و یکی از دلایلی که این نمایشگاه حائز اهمیت و کلیدی است، جلب توجه دادن به همین نکته خواهد بود که ما بتوانیم مبتنی بر این وضعیت در فضای کسب و کار مسائل مهم برون رفت از مشکلات را مطرح کنیم و به‌دنبال راه حل باشیم و قطعاً نمی‌توانیم بگوییم حال پست در شرایط فعلی خوب است.

احمدی درباره پیشرفت‌های صورت گرفته صنعت پست، تشریح کرد: طی چند ساله‌ی اخیر چند جریان اتفاق افتاده است؛ اولاً به‌صورت کلی از نزدیک به دو دهه گذشته فضاهای الکترونیکی باعث شد که حجم مرسولات پستی از نوع بسته، پاک و نامه کمتر شود و این اتفاق جریان خدمات پستی را به‌لحاظ نوع محصولات دست‌خوش تغییر داد و همزمان توسعه تجارت الکترونیک به‌ویژه با تاثیرپذیری از ماجرای پاندمی کرونا شرایطی را به‌وجود آورد که متناسب با کاهش محصولات از نوع پاکت و نامه، بسته‌ها و امانات پستی افزایش پیدا کردند و طبعتاً زیرساخت و فرایندی که برای این‌ها مورد نیاز است ماهیت کاملاً متفاوت از هم‌دیگری به‌لحاظ لجستیک و فضا و نوع بسته‌بندی و منابع انسانی خواهد داشت.

وی ادامه داد: موضوع پاندمی کرونا یکی از اتفاقاتی که شکل داد در واقع توسعه استفاده مردم و مصرف‌کنندگان لایه‌های مختلف از خدمات پستی و این واقعیت بود که شاید برخی که تجربه و اعتماد به خدمات پست را نداشتند علاقه پیدا کردند تا این خدمات را تجربه کنند تا جایی که سفارش نان را از طریق سرویس‌های پیکی ثبت کردند و این مسئله چند لایه دارد که اول مربوط به خدمات خرید و فروش اینترنتی است که مصرف بین شهری دارد و دیگری جنبه پیکی دارد. این اتفاقات ماهیت خدمات پستی را تغییر داد و از طرفی حجم بسته‌ها زیرساخت‌های مورد نیاز را متاثر کند و مهم‌تر از همه درخواست و نیاز مشتری‌ها نسبت به خدمات پستی تغییر کند که حساسیت مشتریان نسبت به موضوع را بالاتر می‌برد.

 معاون فنی شرکت ملی پست به فرصت‌های جدید برای پست اشاره کرد. او با بیان اینکه فرصت مغتنمی برای دفاتر پستی ایجاد شده است تا در این چارچوب به سمت و سویی حرکت کنند که مجبور باشند نیاز مشتریان را محقق کنند. این موضوع عملاً این به ارتقای خدمات پستی خواهد انجامید. احمدی ادامه داد: در کنار این واقعیت‌ها موضوع توسعه هوش‌ مصنوعی و فناوری‌های تحول‌آفرین هم به‌عنوان یکی از ابزارهای کارآمد برای توسعه بهره‌وری مورد توجه است. از این جهت نفوذ این فناوری‌ها در حوزه خدمات پستی محسوس است.  همچنین زمینه‌های آن در استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نوین و مثل خدمات اسنپ دیده می‌شود.

گفتنی است نمایشگاه بین‌المللی پست، تجارت الکترونیک، لجستیک هوشمند و صنایع وابسته به همت شرکت ملی پست ایران از ۸ تا ۱۱ خرداد ۱۴۰۲ در مصلی بزرگ بزرگ تهران برگزار می‌شود.