هوشمندی، امنیت و آینده‌ای متصل
اینترنت اشیا در سال ۲۰۲۵
اینترنت اشیاء در سال 2025 (IoT) دیگر فقط یک اصطلاح فناورانه نیست؛ بلکه به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره ما تبدیل شده است. از خانه‌های هوشمند گرفته تا کشاورزی دیجیتال، از شهرهای هوشمند تا صنایع ۴.۰، همه جا رد پای این فناوری دیده میشود. بر اساس آمارهای جهانی، تا پایان سال ۲۰۲۵ بیش از ۷۵ میلیارد دستگاه هوشمند به اینترنت متصل خواهند بود. این موج گسترده اتصال، فرصت‌های بزرگی برای رشد اقتصادی، بهبود کیفیت زندگی و تحول صنایع فراهم می‌آورد، اما همزمان چالش‌های امنیتی و مدیریتی عظیمی نیز در پی دارد. که این چالش ها را در خبر ICT بررسی می کنیم
۱. رباتهای خانگی هوشمند؛ ترکیب راحتی و امنیت
یکی از ترندهای سال ۲۰۲۵ در IoT، حضور پررنگ رباتهای خانگی مجهز به هوش مصنوعی است. نمونه بارز آن ربات جدید سامسونگ Bespoke AI Jet Bot Steam Ultra است. این دستگاه نهتنها قادر است با بخار و هوش مصنوعی محیط خانه را تمیز کند، بلکه با دوربین داخلی خود نقش یک نگهبان امنیتی هوشمند را نیز ایفا میکند.
این ربات‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که از طریق پلتفرم‌های ابری امن به‌روز شوند و در برابر حملات سایبری محافظت گردند.
۲. کشاورزی هوشمند؛ کاهش هزینه‌ها با AIoT
یکی از چالش‌های مهم کشاورزی در جهان امروز، استفاده بیش‌ازحد از سموم دفع آفات است. استارتاپ بریتانیایی Spotta راه‌حلی ارائه کرده که با ترکیب حسگرهای IoT و تحلیل هوش مصنوعی، آفت‌ها را سه ماه زودتر شناسایی میکند. این نوآوری می‌تواند تا ۵۰٪ هزینه سموم را کاهش دهد.
برای کشاورزان خاورمیانه و ایران، این تحول می‌تواند انقلابی باشد؛ چراکه ضمن کاهش هزینه‌ها، به حفاظت از محیط زیست و منابع آبی نیز کمک میکند.
۳. IoT صنعتی؛ ستون فقرات کارخانه‌های هوشمند
صنعت ۴.۰ بدون IoT قابل تصور نیست. دستگاههای مجهز به سنسور در خطوط تولید می‌توانند به‌صورت لحظه‌ای دادهها را ثبت کنند، میزان فرسودگی تجهیزات را بسنجند و حتی پیش‌بینی کنند چه زمانی نیاز به تعمیر وجود دارد. این موضوع باعث کاهش توقف تولید و افزایش بهره‌وری میشود.
Digital Twin یا دوقلوی دیجیتال نیز یکی از تکنولوژی‌های کلیدی است که به کمک IoT در صنایع پیاده‌سازی میشود. این فناوری به مدیران امکان میدهد یک نسخه دیجیتال از کارخانه یا تجهیزات خود بسازند و قبل از وقوع مشکل، آن را شبیه‌سازی و رفع کنند.
۴. شهرهای هوشمند؛ قلب تپنده آینده
در سال ۲۰۲۵، بسیاری از کلان‌شهرها وارد فاز شهر هوشمند شده‌اند. از مدیریت هوشمند ترافیک تا کنترل مصرف انرژی و بهینه‌سازی جمعآوری زباله، همه‌چیز توسط IoT مدیریت میشود.
نمونه موفق آن شهر بارسلونا است که با کمک حسگرهای IoT توانسته مدیریت انرژی و حمل‌ونقل عمومی خود را بهبود دهد. در آینده نزدیک، شهرهای بیشتری در اروپا، آسیا و حتی خاورمیانه وارد این مسیر خواهند شد.
۵. Edge Computing؛ پاسخ به نیاز سرعت و امنیت
یکی از مهمترین مشکلات IoT حجم بالای داده‌هاست. ارسال همه این دادهها به سرورهای ابری باعث تأخیر و مشکلات امنیتی میشود. اینجاست که Edge Computing وارد میدان میشود.
در این مدل، دادهها در همان نزدیکی دستگاه (Edge) پردازش می‌شوند. برای مثال، یک دوربین امنیتی هوشمند نیازی ندارد همه تصاویر را به ابر ارسال کند؛ بلکه با استفاده از پردازش لبه‌ای، فقط در صورت مشاهده حرکت مشکوک هشدار میدهد.
۶. امنیت؛ بزرگترین چالش IoT
هرچه دستگاههای بیشتری به اینترنت متصل شوند، سطح حملات سایبری نیز گسترده‌تر میشود. بر اساس گزارش‌ها، تا سال ۲۰۲۵ تعداد حملات به دستگاههای IoT بیش از دو برابر خواهد شد.
شرکت‌ها اکنون روی رمزنگاری قویتر، بهروزرسانی خودکار نرم‌افزار و استفاده از فناوری Blockchain برای ایمن‌سازی دادهها تمرکز کرده‌اند. برای مثال، استفاده از بلاکچین در زنجیره تأمین می‌تواند جلوی دستکاری دادهها را بگیرد.
۷. IoT و بهداشت؛ از خانه تا بیمارستان
یکی دیگر از حوزه‌های پررشد IoT، سلامت و بهداشت است. دستگاههای پوشیدنی مانند ساعت‌های هوشمند، می‌توانند ضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن خون را به‌صورت لحظه‌ای رصد کنند.
این دادهها نه تنها برای کاربران مفید است، بلکه در اختیار پزشکان نیز قرار می‌گیرد و امکان پایش از راه دور را فراهم میکند. بیمارستان‌های هوشمند در سال ۲۰۲۵ به‌شدت به این فناوری وابسته هستند.
۸. نقش AIoT در آینده هوشمند
ترکیب هوش مصنوعی و اینترنت اشیا (AIoT) یکی از مهمترین ترندهای سال ۲۰۲۵ است. این ترکیب به دستگاهها امکان میدهد نه تنها داده جمعآوری کنند، بلکه تحلیل لحظه‌ای انجام دهند و تصمیمگیری هوشمند داشته باشند.
مثال روشن آن، سیستم‌های حمل‌ونقل هوشمند هستند که با کمک AIoT می‌توانند ترافیک را پیش‌بینی کنند و مسیر بهینه را به رانندگان پیشنهاد دهند.
۹. Ambient Intelligence؛ هوشمندی نامحسوس
یکی از مفاهیم نوظهور در IoT، Ambient Intelligence یا هوشمندی محیطی است. این فناوری به دستگاهها امکان میدهد به‌طور نامحسوس رفتار انسان را درک کرده و متناسب با آن واکنش نشان دهند.
تصور کنید وارد خانه می‌شوید و بدون اینکه چیزی بگویید، چراغ‌ها روشن می‌شوند، دما تنظیم میشود و موسیقی مورد علاقه‌تان پخش می‌گردد. این همان آینده‌ای است که IoT و AI در حال ساختن آن هستند.
در پایان باید گفت اینترنت اشیا در سال ۲۰۲۵ دیگر یک فناوری نوظهور نیست؛ بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی، صنایع و شهرهاست. از رباتهای خانگی هوشمند تا کشاورزی دقیق، از کارخانه‌های دیجیتال تا شهرهای هوشمند، همه و همه تحت تأثیر IoT هستند.
ترکیب این فناوری با هوش مصنوعی، Edge Computing و Blockchain آینده‌ای را نوید میدهد که در آن زندگی هوشمندتر، ایمنتر و کارآمدتر خواهد بود.
مرجان بزرگیان