استاندارد جدید امنیتی را بیشتر بشناسیم

 گزارش ویژه: Zero Trust چیست و چرا به استاندارد امنیت سایبری ۲۰۲۵ تبدیل شده است؟

Zero Trust چیست ؟ اصطلاح Zero Trust یا همان مدل امنیتی اعتماد صفر در سال‌های اخیر به‌سرعت به یکی از مهم‌ترین واژه‌های دنیای امنیت سایبری تبدیل شده است. اگر چند سال پیش بیشتر شرکت‌ها تنها با نصب یک دیوار آتش و آنتی‌ویروس احساس امنیت می‌کردند، امروز شرایط تغییر کرده است. موج حملات باج‌افزاری، رشد کار از راه دور و استفاده گسترده از خدمات ابری باعث شده مدل‌های سنتی دیگر پاسخگو نباشند.

به گزارش خبر ICT در این گزارش، به زبان ساده و بدون پیچیدگی‌های فنی، توضیح می‌دهیم که Zero Trust چیست، چرا اهمیت دارد، چه مزایا و چالش‌هایی دارد و آیندهٔ امنیت سایبری با آن چگونه خواهد بود.

Zero Trust چیست؟

مدل امنیتی Zero Trust بر اساس یک اصل ساده ساخته شده است:

«هرگز اعتماد نکن، همیشه تأیید کن.»

در روش‌های سنتی، کاربرانی که به شبکهٔ داخلی سازمان وارد می‌شدند، به‌طور پیش‌فرض قابل اعتماد محسوب می‌شدند. اما Zero Trust می‌گوید حتی اگر کاربر یا دستگاه داخل شبکه باشد، باز هم باید احراز هویت چندمرحله‌ای (MFA) و بررسی‌های امنیتی انجام شود.

به زبان ساده، Zero Trust یعنی حذف هر نوع اعتماد پیش‌فرض و جایگزینی آن با کنترل دائمی، احراز هویت و نظارت مداوم.

چرا Zero Trust الان این‌قدر مهم شده است؟

۱. حملات سایبری پیچیده‌تر شده‌اند

باج‌افزارها، بدافزارهای هوشمند و حملات زنجیره تأمین نشان داده‌اند که اعتماد به محیط داخلی اشتباه بزرگی است. بسیاری از حملات بزرگ سال‌های اخیر از طریق حساب‌های داخلی یا نرم‌افزارهای به‌ظاهر مطمئن انجام شده‌اند.

۲. رشد کار از راه دور

از سال ۲۰۲۰ به بعد، میلیون‌ها کارمند در خانه یا کافه‌ها کار می‌کنند. لپ‌تاپ شخصی و وای‌فای عمومی جایگزین شبکه‌های امن اداری شده‌اند. در چنین شرایطی، مرز شبکه سازمان عملاً از بین رفته است.

۳. گسترش رایانش ابری

امروز داده‌ها و اپلیکیشن‌ها در سرورهای مختلف و سرویس‌های ابری مثل AWS، Azure یا Google Cloud پخش شده‌اند. دیگر نمی‌شود گفت «هر چیزی داخل سازمان امن است».

اجزای کلیدی Zero Trust (H2)

احراز هویت چندعاملی (MFA)

کاربر باید علاوه بر رمز عبور، با کدی که روی گوشی یا ایمیل دریافت می‌کند یا با اثرانگشت و چهره هم تأیید شود.

اصل حداقل دسترسی (Least Privilege)

هر فرد یا دستگاه فقط باید به داده یا سیستمی دسترسی داشته باشد که واقعاً نیاز دارد.

بخش‌بندی شبکه (Micro-Segmentation)

شبکه به بخش‌های کوچک تقسیم می‌شود. اگر هکری وارد یکی از بخش‌ها شود، نمی‌تواند آزادانه به بخش‌های دیگر نفوذ کند.

نظارت مداوم (Continuous Monitoring)

رفتار کاربر و دستگاه‌ها همیشه تحت نظر است. الگوریتم‌ها در لحظه فعالیت‌های مشکوک را شناسایی و گزارش می‌کنند.

مزایای Zero Trust برای سازمان‌ها

۱. کاهش ریسک نقض داده: حتی اگر هکر وارد شود، دسترسی کامل نخواهد داشت.
۲. تطابق با قوانین و استانداردها: بسیاری از مقررات مثل GDPR یا HIPAA نیازمند کنترل‌های دقیق هستند.
۳. اعتماد مشتریان: وقتی شرکت‌ها اعلام کنند که مدل امنیتی Zero Trust را اجرا کرده‌اند، مشتریان اطمینان بیشتری پیدا می‌کنند.
4. انعطاف‌پذیری در کار از راه دور: کارکنان می‌توانند از هر جایی کار کنند، بدون آنکه امنیت قربانی شود.

چالش‌های پیاده‌سازی Zero Trust

• هزینهٔ بالای ابزارها و نرم‌افزارها

• نیاز به آموزش کارکنان

• مقاومت سازمانی در برابر تغییر

• مشکلات هماهنگی با سیستم‌های قدیمی

مثال‌های واقعی

• در یکی از حملات معروف ۲۰۲۳، هکرها با استفاده از حساب داخلی یک پیمانکار وارد شبکهٔ یک شرکت شدند. اگر Zero Trust پیاده‌سازی شده بود، این حساب به‌سادگی دسترسی کامل پیدا نمی‌کرد.

• برخی بانک‌های اروپایی گزارش داده‌اند که با اجرای Zero Trust، زمان تشخیص حمله را تا ۴۰٪ کاهش داده‌اند.

آینده Zero Trust

• ترکیب با هوش مصنوعی: تحلیل رفتار کاربران و دستگاه‌ها با AI دقیق‌تر و سریع‌تر خواهد شد.

• گسترش به اینترنت اشیاء (IoT): در آینده، دستگاه‌های هوشمند خانگی و صنعتی هم باید بر اساس Zero Trust مدیریت شوند.

• سیاست‌های دولتی: دولت آمریکا و اتحادیه اروپا برنامه‌های رسمی برای پیاده‌سازی Zero Trust در زیرساخت‌های حیاتی دارند.

Zero Trust دیگر یک انتخاب لوکس نیست؛ بلکه به یک ضرورت در دنیای امنیت سایبری تبدیل شده است. با وجود هزینه‌ها و چالش‌ها، سازمان‌هایی که امروز به سمت پیاده‌سازی این مدل می‌روند، در برابر حملات آینده مقاوم‌تر خواهند بود.

تحقیق و تدوین مهدی گمرکی

منابع

• The State of Zero Trust Report 2025 — Tailscale
  https://tailscale.com/resources/report/zero-trust-report-2025 Tailscale

• NIST Offers 19 Ways to Build Zero Trust Architectures