تجارت الکترونیک راه کاری برای توزیع عادلانه کالاو خدمات در شرایط بحران
توسعه تجارت الکترونیک در کشور ما به دلیل زیادی از جمله عدم نگاه مثبت مدیران و همچنین ساختار سنتی آن با چالش های زیادی مواجه شده است و به همین دلیل یکی از ارکان بازرگانی یعنی نظام توزیع عادلانه کالا نیز تحت الشعاع قرار گرفته است. از سوی دیگر در شرایط بحران مدیریت بحران را نیز با مشکلاتی مواجه می کند.
یکی از مشکلات مردم ما در طی سال های متمادی عدم دسترسی به یک نظام توزیع عادلانه کالا و خدمات بوده است . نظام توزیع عادلانه کالا و خدمات در میان همه اقشار مردم حقی است که باید نسبت به آن حاکمیت و دولت ها اقدام می کردند. حقی که اگر اعطا می شد می توانست تاحدی از مهاجرت به شهرهای بزرگ جلوگیری کند و از توسعه حاشیه نشینی جلوگیری به عمل آورد. اما متاسفانه هیچگاه در طول این سال ها شاهد برنامه ای جامع جهت ایجاد این مهم نبوده ایم.
فقدان مکانیزم های مناسب در حوزه توزیع کالا و خدمات ، در شرایط بحرانی و خاص نیز صدمات جبران ناپذیری به جامعه وارد می کند. شرایطی همانند سیل و زلزله و یا وقوع ناپایداری های اقتصادی هر از چندگاهی متوجه کشور و اقتصاد می شود. در این شرایط چه باید کرد ؟ چه ابزارهایی می تواند به کمک مدیریت بحران بیاید ؟ در ناپایداری های اقتصادی چگونه می توان در حوزه تامین کالاهای اساسی هموطنان موفق بود و یا در کنترل بازارها و یا حتی تولید ، انبار و توزیع کالا مدیریت بهتری را انجام داد ؟
دولت چگونه می تواند در شرایط بحرانی نظارت بر شبکه های تولید و توزیع را به درستی انجام دهد تا مردم در تنگناهای شدید اقتصادی ناشی از این ناپایداری هاو حواد ث غیر مترقبه قرار نگیرند؟
یکی از بسترهایی که می تواند در شرایط بحرانی نقش مهم مدیریت کالا و خدمات را ایفا کند و در شرایط عادی نیز به کمک توزیع عادلانه خدمات و کالا در همه نقاط کشور بیاید، بستر تجارت الکترونیک در تمام حوزه ها از تولید تا توزیع می باشد. تجارت الکترونیک خود نیازمند به زیرساخت های دیگری می باشد که می توان از مهمترین آنها را زیرساخت های شبکه توزیع مویرگی ، استفاده از زیرسامانه های نقشه و موقعیت جغرافیایی و همچنین زیرساخت های فنی و مهندسی در حوزه طراحی سامانه های فروش برخط کالا و خدمات عنوان کرد.
با نگاهی به این سامانه ها متوجه می شویم که تمام زیرساخت ها ، سامانه ها و زیرسامانه ها تا حدودی در کشور ما فراهم می باشد، و حلقه مفقوده آن ایجاد ارتباط عملیاتی جهت استفاده برای اهداف مذکور است. حتما یادتان هست صف های طویل توزیع گوشت دولتی را و یا توزیع اقلام ضروری سیل زدگان را در ابتدای سال جاری ! آیا نمی توان با استفاده از همین امکانات موجود در حوزه تجارت الکترونیک و البته تقویت آن با استفاده از سایر سامانه های زیرساختی در حوزه حمل و نقل و پست ، نقشه ، اطلاعات نهادهای حمایتی نظام توزیع کالا را در چنین شرایطی ساماندهی کرد؟
حلقه مفقوده مشکلات و موانع توسعه تجارت الکترونیک را نباید در حوزه های فنی جستجو کرد. مشکلاتی که در حوزه توزیع کالا به خصوص در مواقع بحرانی با آن مواجه می شویم در عدم تمایل و یا توجه به استفاده از سامانه های موجود است که چرایی آن را باید از مدیران ذیربط پرسید.
تجارت الکترونیک و زیرسخت های نظام توزیع مویرگی و همچنین آدرس و نقشه می تواند در شرایط مختلف اقتصادی به مدد مدیریت کشور بیاید و از در توزیع عادلانه کالاو خدمات موثر واقع شود. اگر بخواهیم مروری کوتاه بر مزایای تجارت الکترونیک در شرایط مدیریت بحران داشته باشیم می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- سادگی و راحتی استفاده از چنین سامانه هایی برای اکثر مردم
- ایجاد شفافیت در نظام توزیع کالا
- مدیریت ساده
- استفاده از شبکه های توزیع مویرگی که توسط اپراتورهای پستی در کلیه نقاط کشور ایجاد شده است.
- استفاده از سامانه هایی همچون GNAG جهت توزیع صحیح ، به وقت و عادلانه کالا
در هر صورت نقش تجارت الکترونیک در بهبود فضای تجارت و مدیریت بحران بسیار قابل توجه است و آنچه مهم است اراده لازم برای استفاده از آن می باشد. فرصت ها به سرعت در گذرند ، ابزارها وجود دارد ، خیل عظیمی از فارغ التحصیلان فناوری اطلاعات آماده ورود به بازار کار هستند و تنها اراده ای لازم است که به نقش فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک در توسعه پایدار کشور اعتقاد راسخ داشته باشد.
یادمان باشد در شرایط فعلی یکی از بهترین راه کارهای توسعه اشتغال پایدار استفاده از ظرفیت فناوری اطلاعات در همه شاخه ها و به خصوص حوزه تجارت الکترونیک می باشد که باید با برنامه ریزی اصولی در این حصوص تصمیم گیری کرد.
برنامه ریزی اصولی نیز متاسفانه گم شده حوزه مدیریت فناوری اطلاعات در کشور می باشد. و در این بین حوزه تجارت الکترونیک به دلیل وجود حاکمیت دوگانه در میان وزارت بازرگانی و صمت با مشکلات مهمتری روبرو می باشد.
و اما در آخر باز هم به این نکته اشاره می کنم که مدیریت بحران به خصوص در مواقع سیل ، زلزله و بلایای طبیعی بسیار نیازمند به یک نظام توزیع عادلانه کالا و خدمات می باشد. ابزارهای تجارت الکترونیک با همکاری شرکت های توزیع از جمله شرکت ملی پست و سایر اپراتورها می تواند در شرایط بحرانی به کار مدیریت بحران در کشور در آید. به امید روزهای بهتر!
نویسنده مهدی گمرکی مشاور تجارت الکترونیک
About The Author
