تحول دیجیتال در سازمان ها چه الزاماتی دارد
تغییر در ساختارهای سازمانی پیش نیاز تحول دیجتال در سازمان ها است.
تحول دیجیتال در سازمان ها الزاماتی دارد. این الزامات و شاید پیش نیازها می تواند یاریگر سازمان در مسیر تحول دیجیتال باشد. در این رابطه باید به مقوله حکمرانی دیجیتال اشاره کرد. اقدامی مهم که در این گفتار بدان خواهیم پرداخت.
تحول دیجیتال چیست ؟
اولین نکته تحول دیجیتال یک اشتباه مفهومی در این موضوع و در میان مدیران سازمان ها می باشد. مفهومی که به اشتباه در میان ایشان رایج شده است. اصولا مدیران سازمان زمانی که سخن از تحول دیجیتال در سازمان به میان می آید آن را با مفاهیم اتوماسیون خلط مبحث می کنند. این یک اشتباه رایج در میان مدیران و کارشناسان سازمان ها می باشد. اما بیایید در خصوص این مفاهیم بیشتر صحبت کنیم.
عصر دیجیتال
در اواخر دهه 80 قرن 20 میلادی و با ظهور فناوری های ارتباطی شاهد رویکرد جدیدی در دسترسی به اطلاعات بودیم. تغییرات شگرف در تکنولوژی ارتباطی و توسعه پردازشگرها و تجهیزات ذخیره سازی باعث بروز تحولات عمیقی در دنیا شد. شاید مهمترین مفهوم و در این عصر دسترسی سریع به داده ها با دلیل توسعه تکنولوژی بود. روند توسعه آنچنان سریع بود که به سرعت سامانه های نوین سازمانی راه را برای استفاده ساده تر از اطلاعات سازمان ها باز نمود.
این مسیر در نهایت منجر به راحتی کار در سازمان ها و دسترسی سریعتر به اطلاعات شد. سامانه هایی که توسط شرکت های بزرگ در حال توسعه و در سازمان های مختلف در حال اسقرار بود. اما همه این تحولات چشمگیر تنها راه را برای ساده سازی امور باز کرده بود نه برای توسعه کسب و کار.
باید گفت عصر دیجتال با ظهور فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی آغاز شد و بعد از طی یک مسیر طولانی به امروز رسیده است. عصر دیجیتال در سازمان ها تغییراتی محوری ایجاد کرد. توسعه فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی دسترسی ها را در سازمان ها ساده تر کرد. امور و فرآیندها را روانتر نمود و از همه مهمتر باعث رشد افقی سازمان ها گردید.
تحول دیجیتال چه مفهومی دارد
در خصوص عصر دیجیتال مطالبی بیان شد. اما حال ببینیم تحول دیجیتال چه مفهوم دارد. گفته شد عصر دیجیتال باعث بهبود دسترسی ها و ساده تر شدن امور شد. اما ما در تحول دیجیتال به دنبال معنایی عمیق تر خواهیم بود. تحول دیجیتال به صورت مستقیم با بهبود کسب و کار ارتباط دارد. ما از طریق تحول دیجیتال در سازمان به دنبال توسعه کسب وکار سازمان خواهیم بود.
در کل باید گفت تحول دیجیتال عامل بقا در بازارهای کنونی و آینده خواهد بود. هر سازمانی که به دنبال استقرار آن و تغییر نوع حکمرانی خود نباشد در نهایت در عصر دیجیتال محکوم به نابودی خواهد بود. سازمان ها باید همه تلاش خود را برای انطباق حداکثری با مفاهیم عصر دیجیتال به کار گیرند. این یک ضرورت انکار ناپذیر برای آینده سازمان خواهد بود.
مطالب مرتبط با این گفتار
موانع توسعه اقتصاد دیجیتال در ایران و راه کارهای برون رفت از آن
توسعه صادرات اصفهان با محوریت خرده فروشی فرامرزی
دولت الکترونیک در ایران ، سندرم سامانه ها و دردهای پنهان دیگر
کارکرد تحول دیجیتال در سازمان ها چیست ؟
گفته شد تحول دیجیتال یک ضرورت انکار ناپذیر برای بقا در عصر دیجتال می باشد. چه بسیار کسب و کارهایی که در طول چند دهه گذشته از میان رفتند و نامی از آنها باقی نماند.قدرت سرعت رشد کسب و کارها و دامنه نفوذ آنها به واسطه ارتباطات، عناصر اصلی عصر دیجیتال هستند. پس طوفان نوآوری ها و رشد سریع و دسترسی آسان آنها می تواند کسب و کارهای سنتی را به سرعت با تهدید فروپاشی مواجه کند.
بنابراین کارکرد تحول دیجیتال در سازمان انطباق کسب و کار موجود با تحولات عصر دیجیتال می باشد. اما آیا با عناصر فعلی سازمانی و ساختارهای موجود می توان سازمان را به سمت مسیر تحول دیجتال رهنمون ساخت ؟ جواب قطعا منفی می باشد. طرح های تحول دیجیتال در سازمان ها پیشنیازهایی می خواهد که البته می توان هم راستا و همزمان با اجرا در سازمان عملیاتی نمود.
حکمرانی دیجیتال چیست
یکی از مهمترین این نیازها تحول در مدل حکمرانی سازمان خواهد بود. مفهموم حکمرانی در سازمان چیست ؟
حکمرانی در سازمان به مجموعه‌ای از وظائف و اقدامات که توسط مدیران عالی سازمان با هدف تحقق شاخص های برنامه های استراتژیک و ایجاد اطمینان از رسیدن به اهداف پیش‌بینی شده،صورت می گیرد گفته می شود.
مفهوم حکمرانی دیجیتال نیز از همین تعریف حاصل می شود.در حکمرانی دیجتال نیز مجموعه ای اقدامات و تصمیمات انجام می گیرد. حاصل این اقدامات همراستایی منابع سازمان به سمت هدف اصلی که تحول دیجتال می باشد خواهد بود.
در امتداد استقرار حکمرانی دیجیتال مزیت های نسبی زیادی متوجه سازمان خواهد شد. به غیر از اجرای ساده تر و روان تر طرح تحول دیجیتال سازمان با تحولات نوین در حوزه حکمرانی مواجه خواهد شد.
از حکمرانی سازمانی سنتی به سمت حکمرانی دیجیتال
نظام بروکراتیک سنتی و متکی بر نظرات مدیران یک آفت جدی در راه توسعه سازمانی در عصر دیجیتال می باشد. این نظام سنتی در تعارض با نوآوری و تغییرات بنیادین در کسب و کار قرار می گیرد. پلت فرم ها و اکو سیستم را به رسمیت نمی شناسد و نظام تصمیم گیری را به داخل محافل سخت غیر قابل نفوذ قدرت هدایت می کند. تصمیماتی که اصولا بر مبنای اطلاعات و داده ها شکل نگرفته می باشد و قطعا با چالش ها و مخاطرات جدی همراه می شود.
در سازمان هایی که به روش سنتی اداره می شوند ساختار سلسله مراتبی سنتی باعث ایجاد وقفه در تصمیماتشان می گردد. در نهایت این سازمان ها در عصر دیجیتال که سرعت، مبنای آن است با کندی ، لختی و بی تحرکی مواجه می شوند. نمی توانند تصمصیات صحیح را در زمان مناسب بگیرند و در رقابت ناکام می مانند. مدیران واحدهای کسب وکار از اختیارات فوق العاده ای برخوردار نیستند. مبنای هر تصمیم اجرایی نظر مدیران ارشد سازمان می باشد.چنین سازمان هایی نه تنها کارشناسان و کارکنان بلکه حتی مدیرانشان نیز قدرت ریسک پایینی دارند. این سازمان ها با چالش های زیادی در عصر دیجیتال مواجه خواهند شد.
اما حکمرانی دیجیتال باعث چه می شود ؟
حکمرانی دیجیتال تحولی اساسی در نظام حکمرانی سازمانی ایجاد خواهد کرد.سازمان در مسیر حکمرانی دیجیتال از یک نظام کهنه بروکراتیک سنتی به یک نظام دمکراتیک نوین تبدیل خواهد شد. نظام مدیریتی در این سازمان اصولا بر مبنای نظام مدیریت مشارکتی شکل می گیرد. توسعه افقی سازمان و ایجاد تیم ها و واحدهای استراتژیک کسب و کار مقتدر و با اختیارات کافی جهت رقابت در بازار نیز از منافع دیگر این نظام می باشد. نتیجه این نظام حکمرانی ایجاد تعادل در حوزه کسب و کار و فناوری میباشد. اتفاقی که باعث استفاده بهینه و سهیم شدن فناوری در نظام تصمیم گیری سازمان می شود.
سایر مطالب مرتبط
فرهنگ سازمانی و استقرار هوش تجاری در سازمان ها
شرحی مختصر بر کارکرد اکوسیستم کسب و کار
وسخن آخر
تحول دیجیتال در سازمان ها عامل بقای سازمان در بازارهای رقابتی امروز در دنیای کسب و کار خواهد بود. همراه با تحول دیجیتال لزوم تغییرات اساسی در نوع حکمرانی سازمانی بسیار با اهمیت است. در کنار همه این مسائل باید از فرهنگ سازمانی غافل نشویم. اصلاح فرهنگ سازمانی و همراه کردن سازمان با طرح های تحول دیجیتال نکته ای بسیار مهم است.باید گفت مشکلات در فرهنگ سازمانی یکی از عوامل مهم شکست فرهنگ سازمانی می باشد. سازمانی که تک تک سلول های کارکنانش با تحول و تغییرهای بنیادی سازمان همراه نباشد نمی تواند سمفونی تغییر را به درستی بنوازد.پیشنیاز و الزام تحول دیجیتال فرهنگ سازمانی نوین و هم جهت با عصر دیجیتال است.
ضمن آنکه تغییر استراتژی ها ، اهداف و ماموریت های سازمان بر مبنای تحول دیجیتال نیز به تنهایی در تغییر فرهنگ سازمانی موثر نخواهد بود. پس در نهایت توصیه می شود به مقوله توسعه فرهنگی سازمان و تغییرات فرهنگی ، همراه یا قبل از اجرای طرح تحول دیجیتال توجه جدی شود.
نویسنده مهدی گمرکی
کارشناس ارشد و مشاور تجارت الکترونیک
مشاور بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ
سایر مطالب این نویسنده مرتبط با ارتباطات و فناوری اطلاعات
About The Author
